بهترین روش خشک کردن زعفران چیست؟ هرساله با فرا رسیدن فصل برداشت زعفران کشاورزان با دغدغه نحوه خشک کردن این محصول ارزشمند و گران قیمت روبرو هستند. چرا که هر چه مرحله خشک کردن زعفران با دقت بیشتری انجام شود یک محصول با کیفیت‌تر و زیباتر به دست خواهد آمد. بنابراین با استفاده از روش‌های مختلف سنتی و مکانیزه می‌توان زعفران را در خانه خشک کرد و مورد استفاده قرار داد. در این مقاله شما را با انواع روش‌های خشک کردن زعفران آشنا خواهیم کرد.
نحوه فرآوری و خشک کردن زعفران
زعفران یکی از گیاهان خوراکی و داروی گران قیمتی است که درجه کیفیت و قیمت نهایی آن بستگی به روش خشك كردنش دارد. عطر خاص و فوق‌العاده زعفران ناشی از نحوه خشك كردن آن است. پس بلافاصله بعد از برداشت زعفران باید مراحل فرآوری آن را از جداسازی کلاله و گل، خشک کردن و بسته‌بندی را سریعا انجام داد.، بنابراین انجام درست مراحل برداشت، خشک کردن و فرآوری زعفران می‌تواند در كیفيت مطلوب این ادویه خوش عطر و بو موثر باشد، پس سعی کنید بهترین روش خشک کردن زعفران را انتخاب کنید.
بهترین روش خشک کردن زعفران کدام است؟
به طور کلی خشک کردن زعفران با دو روش سنتی و مکانیزه انجام می‌گیرد. هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند و بسته به شرایط و امکانات موجود یکی از آنها را انتخاب کنید. اغلب کشاورزان برای خشک کردن زعفران از شیوه سنتی به دلیل ارزان بودن استفاده می‌کنند. اما استفاده از روش سنتی نیاز به دقت و تجربه زیادی دارد تا کیفیت زعفران کاهش پیدا نکند.
معرفی روش های سنتی
در ابتدا به روش های سنتی خشک کردن زعفران می پردازیم و سپس بهترین روش خشک کردن زعفران یعنی خشک کردن مکانیزه و استفاده از دستگاه خشک کن زعفران را خدمتتون توضیح می دهیم. در پایین انواع روش های خشک کردن سنتی را برایتان قرار داده ایم.
خشک کردن زعفران در هوای آزاد
یکی از شیوه‌های سنتی خشک کردن زعفران، قرار دادن این گیاه در مجاورت نور خورشید و هوای آزاد است. این روش در مناطق زعفران‌خیز بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای خشک کردن زعفران به این روش سنتی، ابتدا زعفران‌ها را پاک کرده و در داخل سبدی با منافذ ریز و بسته قرار می‌دهند. روی سبد را با پارچه تمیز می‌پوشانند تا از گزند آلودگی و گرد و غبار در امان باشند.
جریان هوای آزاد در محیط در این روش خشک کردن بسیار اهمیت دارد چرا که تاثیر مستقیم روی کیفیت زعفران می‌گذارد و احتمال قارچ و کپک زدن زعفران نیز وجود دارد. در صورت امکان باید سبدها را زیر تابش مستقیم آفتاب قرار دهید. این شیوه سنتی از نظر عامه بهترین روش خشک کردن زعفران به شمار می‌آید.
خشک کردن زعفران روی بخاری
روش دیگر خشک کردن زعفران به شیوه سنتی قرار دادن این گیاه روی بخاری است که برای حجم‌های بسیار کم مناسب است. در این روش کلاله‌های زعفران را روی کاغذ A4 و یا پارچه تمیز قرار می‌دهند تا روی بخاری با حرارت کم خشک شوند. این روش نیز به دلیل کم هزینه بودن در کشت‌های خانگی طرفداران زیادی دارد اما به دلیل زمان‌بر بودن فرایند خشک شدن احتمال کاهش کیفیت زعفران از نظر تغییر رنگ وجود دارد.
خشک کردن با روش اسپانیایی
خشک کردن زعفران به روش اسپانیایی بسیار ساده و کم هزینه است. در واقع با استفاده از الک و هیتر می‌توانید یک دستگاه خشک کن خانگی درست کنید. برای ساخت دستگاه خشک کن خانگی می‌توانید یک سازه چند طبقه با فاصله مناسب از یکدیگر درست کنید. سپس روی یک الک با توری ابریشمی یا آبکش زعفران‌های پاک شده را پخش کنید و آنها روی یک منبع حرارتی اعم از بخاری یا هیتر با دمای کم و در مجاورت پنکه با دور کم قرار دهید. این اقدامات به تهویه هوا و خارج شدن رطوبت از زعفران کمک قابل توجهی می‌کند. در فواصل زمانی مناسب جای الک‌ها را جابجا می‌کنیم تا منبع حرارتی در بین آنها توزیع شود. بعد از خشک شدن و خنک شدن زعفران‌ها در ظرف مناسب نگهداری کنید.
خشک کردن زعفران با مایکروویو
یکی دیگر از روش‌های خانگی برای خشک کردن کلاله زعفران، استفاده از مايكروويو است که كاهش آلودگي ميكروبي این ادویه را به دنبال دارد. خشک کردن زعفران با مایکروویو نیز به دلیل اقتصادی بودن، کاهش زمان خشکاندن و کاهش آلودگی می‌تواند بهترین روش خشک کردن زعفران و جایگزین مناسبی برای شیوه سنتی باشد.
خشكاندن زعفران تازه با استفاده از مايكروويو باعث افزایش کیفیت آن از نظر رنگ، عطر و طعم آن خواهد شد و اشعه ماكروويو تاثیری روی آن ندارد. مناسب‌ترین شرایط برای خشک کردن زعفران با دستگاه مایکروویو این است که به ضخامت 2 سانتی‌متر کلاله زعفران را در ظرف مورد نظر بریزید و به مدت 3 دقیقه و انرژی ۷۰۳ وات اجازه دهید که زعفران‌ها خشک شوند.
معایب و مزایا روش های خشک کردن زعفران به صورت سنتی (روش های بالا)
- سپری کردن زمان طولانی برای خشک کردن
- افت کیفیت زعفران خشک شده
- احتمال کپک زدن زعفران
- امکان آلودگی زعفران
- سیاه شدن رنگ زعفران
- نیازمند فضای زیاد
بهترین روش خشک کردن زعفران| خشک کردن زعفران اتویی با دستگاه خشک کن
یکی دیگر از بهترین روش‌های خشک کردن زعفران، روش مکانیزه و با استفاده خشک کن زعفران است. در این دستگاه‌ها برخلاف شیوه سنتی تمام شرایط از میزان گرما، رطوبت و منبع انرژی به صورت دقیق قابل کنترل است و می‌توانید بهترین و باکیفیت‌ترین زعفران را از نظر رنگ و عطر تولید کنید.
مزایای استفاده از دستگاه خشک کن زعفران
- به دست آوردن زعفران مرغوب
- تسریع در خشک کردن زعفران
- خشک کردن در حجم زیاد
- کنترل دما درون دستگاه
- کنترل رطوبت ایجاد شده در دستگاه
- نمایشگر میزان دما و رطوبت
- اندازه کوچک نسبت به دستگاه های طبقاتی
- قابل حمل بودن دستگاه
- استفاده گروهی برای کشاورزان
- امکان استفاده برای دیگر محصولات مانند سبزیجات
- خشک شدن کامل و یک پارچه زعفران
بر این اساس به کشاورزان توصیه می‌کنیم به جای استفاده از روش‌های سنتی از شیوه‌های نوین برای خشک کردن زعفران استفاده کنند تا تولیدات آنها از کیفیت بالا و آلودگی میکروبی کمتری برخوردار شوند.
جمع بندی
در این مطلب سعی کردیم که بهترین روش خشک کردن زعفران را مورد بررسی قرار دهیم. همانطور که گفته شد برای خشک کردن زعفران شیوه‌های سنتی و مکانیزه بسیاری وجود دارد که هر کدام کارکردهای خاص خود را دارند. به طور کلی هدف نهایی از خشک کردن این ادویه گران قیمت حفظ کیفیت و رنگ و عطر آن است. زعفران خشک شده طبق استانداردهای ملی باید بین 5 تا 10 درصد رطوبت داشته باشد و وقتی کلاله آن را با دو انگشت فشار می‌دهیم، خرد شود و منعطف نمی‌شود. بنابراین متناسب با نیاز و حجم برداشت محصول زعفران یک شیوه را برای خشک کردن زعفران انتخاب کنید