گیاه زعفران یکی از گیاه های سنتی است که قدمت سه هزار ساله دارد. این گیاه دارای خاصیت و فواید بسیاری است. خواص زعفران بسیار زیاد است که میتوان به بهبود سلامت تنفسی، تقویت سیستم گوارشی، بهبود عادات خواب، کاهش خونریزی، تقویت سلامت قلب، افزایش گردش خون، پیشگیری از دیابت،استحکام استخوان‌ها، و تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود. ما قصد داریم در این مطلب به خاصیت های زعفران بپردازیم و اگر برای شما هم سوال پیش آمده یا دوست دارید درباره این گیاه تحقیقاتی انجام دهید با ما همراه باشید.
سرگذشت و تاریخچه زعفران چیست؟
گیاه زعفران در کشور های دیگر با نام علمی Crocus sativus شناخته می شود. ارتفاع گل زعفران از 10 تا 30 سانتی متر است. قسمت مورد از این گیاه، انتهای خامه و کلاله سرخ رنگ سه شاخه است و کمی تلخ و معطر است، این گیاه با ارزش قرمز رنگ ارزش مادی و معنوی بسیاری دارد و به همین دلیل به آن طلای سرخ هم میگویند. هم اکنون در بسیاری از کشور ها از گیاه زعفران یه عنوان رنگ طبیعی غذا یا به عنوان دارو استفاده می کنند.
ارزش غذایی زعفران
ارزش غذایی محاسبه شده برابر یا 100 گرم است.
- انرژی 310 کیلوکالری
- کربوهیدرات 65 گرم
- چربی 6 گرم
- چربی اشباع 1.5 گرم
- چربی تک اشباع نشده 0.5 گرم
- چربی چند اشباع نشده 2 گرم
- پروتئین 11.5 گرم
- آب 11گرم
- ویتامین آ : 530UI
- ویتامین ب 1(تیتامین) 0.115 میلی گرم
- ویتامین ب2 (ریبوفلاوین) 0.267 میلی گرم
- ویتامین ب3 (نیاسین) 1.5 میلی گرم
- ویتامین سی 80 میلی گرم
- کلسیم 111 میلی گرم
- آهن 11 میلی گرم
- منیزیم 264 میلی گرم
- فسفر 252 میلی گرم
- پتاسیم1724 میلی گرم
- سدیم 148 میلی گرم
- روی 1.09 میلی گرم
- سلنیم 5.6
- اسید فولیک 93
- ویتامین ب6 : 10 میلی گرم
- خاکستر 5.5 گرم
فواید و خواص زعفران
در این قسمت به ریز جزئیات خواص زعفران می پردازیم ، زعفران به عنوان طعم دهندهٔ غذا، مسکن، محرک جنسی و معرق کاربرد دارد. در مناطق استوایی با زعفران و چوب صندل خمیری را ایجاد می کنند که آرام بخش و بهبود دهنده برای پوست های خشک است. مصرف زعفران نیز برای پوست فواید زیادی دارد، این گیاه برای روشن کردن پوست صورت و بدن نیز استفاده می شود. امروزه در صنعت لوازم آرایشی هم از گیاه زعفران استفاده می کنند.
درمان افسردگی
دم نوش گیاه زعفران نشاط آور است و برای درمان افسردگی مفید است. کروسین و سافرانال در این گیاه همانند داروی فلوکستین عمل می کند و باعث جذب دوپامین می شود که اثر ضد افسردگی دارد. تحقیقات دانشمندان نشان داده است، کروسین و سافرانال موجود در زعفران از جذب سروتونین جلوگیری می کند و در نتیجه منجر به افزایش مقدار سروتونین و کاهش علائم افسردگی می‌شود. امروزه برخی شرکت‌های دارویی اروپایی از این گیاه به عنوان اینتگراتور ضد افسردگی استفاده می‌کنند.
تقویت سیستم دفاعی بدن
زعفران، باعث تحریک سیستم دفاعی بدن انسان می شود و در تولید گلبول‌های سفید نقش موثری دارد، خط مقدم دفاعی بدن در برابر بیماری‌ها و عوامل میکروبی و ویروسی نیازمند تولید کلاژن می باشد، نقش کلاژن تولید سلول در بدن جهت ترمیم زخم و جراحت، رشد عضله، ترمیم رگ‌های خونی و تولید بافت است.
بهبود یافتن گردش خون
با استفاده از این گیاه دارویی سلامت متابولیسم خود را بهبود ببخشید و مصرف زعفران ایده خوبی خواهد بود. زعفران برای بهبود گردش خون در بدن بسیار مفید است. بنابراین، باعث افزایش سوخت و ساز بدن و درمان اختلالات کلیه ، مثانه و کبد می شود.
بهبود بخشیدن به سردی مزاج
زعفران به دلیل طبع گرم آن تا حد زیادی می‌تواند در مقابلِ هوای سرد مقاومت داشته باشد، پیاز زعفران در دمای منفی چهل درجه سانتیگراد به رشد عادی خود ادامه می‌دهد و شادابی و نشاط برگ‌ها را کاملاً حفظ می‌کند. به همین دلیل زعفران گیاه گرم است و برای سردی بدن مفید است.
تقویت کننده برای پوست
فواید این گیاه کم نیست و نمی شود از خواص زعفران در سلامت پوست نامبرده نشود. برای از بین بردن جوش های سر سیاه و منافذ مسدود شده پوست، آنتی اکسیدان موجود در زعفران به شما کمک زیادی می کند. استفاده از زعفران به عنوان ماسک صورت می تواند یک لایه بردار مناسب برای پوست صورت شما باشد. همچنین رادیکال های آزاد را از بین می برد و گردش خون در اطراف صورت شما را بهبود می بخشد که البته این امر باعث می شود صورت شما نسبت به گذشته کشیده و صاف بنظر برسد. زعفران خاصیت ضد التهابی دارد و در برابر پیری، اگزما، پوست مرده و روشن کننده پوست و غیره می تواند مفید باشد.
تقویت ریشه مو
یکی دیگر از خواص زعفران تحریک کنندگی ریشه مو است و همین باعث می شود از ریزش مو جلوگیری کند. شما می توانید برای درمان ریزش مو کمی زعفران را با روغن کرچک مخلوط کرده و آن را به مو های خود بمالید و بعد از 20 دقیقه می توانید آن را با آب گرم شست و شو دهید. همچنین عده ای دیگر نظرشان این است که می توانید با میل کردن چای زعفرانی یا شیر زعفرانی به استحکام و افزایش رشد مو خود را تقویت بخشید.
تقویت حافظه
دانشمندان توسط برخی از مطالعات خود به این نتیجه رسیده اند که زعفران می تواند حافظه و به ویژه حافظه بلند مدت را بهبود بخشد و به در فرآیند یادگیری کمک کند. کروسین و کروستین موجود در زعفران می تواند به تشکیل سلول های مغزی بهبود بخشد و از آسیب دیدن آن جلوگیری کند. آلزایمر نوعی بیماری برای عقل است که در طی دوران سالمندی ، شخص حافظه خود را از دست می دهد. طبق مطالعه ای، در سال 1388، گزارش شده است، زعفران می تواند در مقابل از دست دادن حافظه و جلوگیری از آلزایمر و زوال عقل مؤثر باشد.
تقویت استحکام استخوان
زعفران در تقویت قدرت استخوان های بدن نیز مفید است. در بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که زعفران حاوی برخی ترکیبات معدنی و آلی و کلسیم است که برای بهینه سازی مصرف غذایی به خصوص دریافت کلسیم ، مفید است.
درمان زخم معده
در زعفران ضد گاستریک وجود دارد و می تواند به طور بی نظیری بیماری زخم معده را درمان کند، طبق گزارشات، زعفران معده را در برابر آسیب های مخاط در معده ایجاد شده، توسط برخی از مواد به نام ایندومتاسین و عامل نکروز کننده، محافظت می کند و استفاده زعفران می تواند از ترشح بیش از حد اسید معده که به دیواره های معده آسیب می رساند، جلوگیری کند.
تقویت روحیات زنانه
علت عوارض پیش از دوران قاعدگی و علایم افسردگی، به دلیل تغییرات فعالیت سروتونین است. به انتقال دهنده های عصبی سروتونین گفته می شود. سروتونین نقش مهمی در نوع خواب رفتن، حفظ تعادل رفتار، اشتها و… دارد. زعفران می تواند تأثیر مثبتی بر روی نحوه فعالیت سروتونین داشته باشد.
اختلال سروتونین به برخی سلول های تحریک کننده عصبی، دچار بروز دادن علایم افسردگی می شود. همچنین شرایط بیولوژیک و عوامل خاصی مانند زایمان، هورمون های ژنتیک، بارداری و یائسگی در رفتار های شخص افسرده تأثیر داشته باشد.
معایب و عوارض زعفران
همانگونه که در قسمت های بالا از خاصیت زعفران گفتیم ،حالا از عوارض استفاده بیش از حد زعفران را خواهیم گفت. یقینا این مثال را شنیده اید که میگویند هر چیزی به اندازه آن خوب است و زیاد آن دردسر ساز!
زعفران هم با اینکه خاصیت و فواید فراوانی دارد معایبی هم در پیش دارد، فلذا بهتر است آن ها را بشناسیم. مثلا استفاده آن با بعضی از دارو های شیمیایی مشکل ساز خواهد شد. این را هم اضافه کنم که باید در خرید زعفران اصل دقت داشته باشید تا سود جویان کلاه بردار زعفران تقلبی را به شما نفروشند.
استفاده بیش از حد زعفران چه مشکلاتی را در بر خواهد داشت؟!
- کاهش ضربان قلب
- ضعیف شدن حواس
- مسمومیت با زعفران
- سقط جنین
- خونریزی از بینی
- زرد شدن رنگ پوست
- اسهال و ادرار خونی
- خونریزی رحم
- حالت تهوع
- سرگیجه و سردرد
نکاتی درباره طرز استفاده و مصرف درست از زعفران!
در کنار تمام خواص زعفران ، محدودیت هایی هم باید ایجاد کرد تا فرد مصرف کننده دچار مشکل نشود.
- استفاده بی رویه از زعفران می تواند به مسمومیت و در صورت خفیف بود منجر به مرگ شود.
- استفاده بیش از حد گرمی و بخصوص زعفران کار کبد سخت می کند و تأثیر روی پوست می گذارد.
- مصرف زعفران در ماه های اول بارداری موجب سقط جنین می شود.
- زعفران های مرغوب از رنگ قرمز تیره تشخیص دهید.
- سعی کنید زعفران را به صورت پودر تهیه نکنید.
- در صورت استفاده از پودر زعفران، آن را از فروشگاه و افراد معتبر تهیه کنید.
- زعفران را می توانید تا 2 سال ذخیره کنید اما به مرور زمان از کیفیت زعفران کاسته خواهد شد.
- برای اطمینان بیش تر، خودتان زعفران را پودر کنید.
- معمولا از زعفران برای پخت و پز برنج و مرغ استفاده می شود.
امیدوارم از خواندن مطالب بالا که در مورد خاصیت و فواید زعفران بود استفاده کرده باشید و برای شما مفید واقع شده باشد.