آب مورد نیاز زعفران در کشاورزی بسیار اهمیت دارد. هرچند که زعفران یکی از گران قیمت‌ترین ادویه‌های جهان است و به آن لقب طلای سرخ داده‌اند، اما ممکن است هزینه‌های تولید هر محصول کشاورزی، شما را به جایی برساند که این کشت را بدون صرفه دانسته و کاشت آن را متوقف کنید. در نتیجه حتی برای محصول ارزشمند و با تقاضای زیادی همچون زعفران نیز باید همه جوانب را قبل از شروع به کاشت آن بررسی کنید و پس از اطمینان تصمیم خود را عملی کنید. در کنار اهمیت قیمت بذر و هزینه‌های آماده سازی زمین، هزینه آبیاری زمین و محصول کشاورزی نیز بسیار اهمیت دارد که در این مطلب به موضوع آب مورد نیاز زعفران خواهیم پرداخت.
چرا آب مورد نیاز زعفران مهم است؟
امروزه آب به یک معضل جهانی تبدیل شده است. حتی بسیاری از کشورهایی که روزگاری به عنوان کشورهای پرآب شناخته می‌شدند، مانند برخی از کشورهای اروپایی، امروزه با مشکل کمبود آب روبرو شده‌اند. کشور ما یکی از کشورهای نیمه خشک شناخته می‌شد. در سال‌های اخیر با کاهش بارش‌ها و افزایش گرمای هوا ایران دچار خشکسالی مدامی شده است و در نتیجه تامین آب برای کشاورزی به موضوع مهمی تبدیل شده است.
امروزه حتی برخی از زمین‌هایی که سهمیه آب داشتند نیز با مشکل تامین آب روبرو بوده و تامین آب برای آنها هزینه قابل توجهی است. از طرفی بسیاری از زمین‌های کشاورزی آب ندارند و برای کشاورزی در آنها باید آب خریداری کرد. این زمین‌ها در سال‌های خشک با هزینه‌های بیشتری روبرو خواهند بود. همه این موارد نشان دهنده این موضوع است که نمی‌توانید بدون در نظر گرفتن و توجه ویژه به آب مورد نیاز زعفران، این نوع کشت را آغاز کنید. بسیاری از این زمین‌ها در سال‌هایی که بارش مناسب بوده است، با استفاده از بارش‌ها، به روش دیم کشاورزی انجام می‌شد. اما در سال‌های اخیر، کشت دیم باید با احتیاط بیشتری انجام شود.
آب مورد نیاز زعفران چگونه تامین می‌شود؟
برخلاف تصوری که بسیاری از افراد دارند، به صورت کلی باید گفت که میزان آبی که برای کشت زعفران استفاده می‌شود، زیاد است و نمی‌توان این گیاه را گیاهی کم آب دانست. اما در بیشتر مواقع این آب از طریق بارش‌های سالانه تامین شده و به آبیاری زیادی برای رشد و پرورش این گیاه نیاز نیست. این موضوع به دوره رشد گیاه زعفران در هر سال مربوط می‌شود.
همانطور که می‌دانید شدت بارش‌ها در سال آبی در کشورمان ایران از ابتدای پاییز در مهرماه شروع می‌شود و تا اواخر بهار ادامه پیدا می‌کند. جالب است بدانید که دوره رشد گیاه زعفران نیز دقیقا در این دوران است. پیاز زعفران از اوایل پاییز شروع به رشد کرده و تا اواسط بهار ادامه پیدا خواهد کرد. در نتیجه بیشترین حجم آب مورد نیاز زعفران از طریق بارش‌ها تامین می‌شود.
آب مورد نیاز زعفران و روش آبیاری
آبیاری زعفران در کشت هر ساله در 4 مرحله انجام می‌شود که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد:
بسارآب
اولین مرحله برای آبیاری زعفران مهم و با مصرف آب زیادی همراه است. بسارآب که از دهم تا پانزدهم مهرماه برای آن فرصت دارید، می‌تواند میزان تولید زعفران شما را تعیین کند. اصطلاحا گفته می‌شود که این آبیاری برای بیدار کردن زعفران انجام می‌شود. در این مرحله که قبل از سله شکنی باید انجام شود، پیازی که بیست تا بیست و پنج سانتی متر با سطح زمین فاصله دارد باید آبیاری شود. در نتیجه آبیاری باید عمیق و با حجم زیادی انجام شود.
زاچ آب
پس از اینکه گل زعفران خود را برداشت کردید، احتمالا از نیمه آبان ماه عبور کرده‌ایم. حالا وقت آن است که زمین خود را دوباره آبیاری کنید. البته از آنجایی که زمین مانند مرحله ابتدایی خشک نیست، در نتیجه به میزان آب زیادی نیاز نبوده و تجربه نشان می‌دهد که زاچ آب به یک سوم مرحله اول، نیاز به آب دارد.
آبیاری زمستانه
آب مورد نیاز زعفران در سومین مرحله، در روزهای پایانی زمستان در اسفندماه باید تامین شود. این آبیاری فقط در زمانی که بارشی در زمستان اتفاق نیافتاده باشد، با توجه به اینکه در بسیاری از مناطق ایران، بارش‌های زمستانه وجود دارد، در نتیجه از این مرحله صرف نظر می‌شود. حتی اگر نیاز به این آبیاری داشتید، فراموش نکنید که آبیاری باید سطحی انجام شود.
آبیاری بهاره
آبیاری بهاره نیز در نیمه دوم فروردین تا نیمه اول اردیبهشت باید انجام شود. البته انجام این آبیاری نیز در زمانی لازم است که باران بهاره نداشته باشید. فراموش نکنید که این آبیاری قبل از خشک شدن برگ‌های گیاه زعفران باید انجام شود.
صرفه اقتصادی زعفران
همانطور که دیدید، در ایران و در بیشتر مواقع فقط دو مرحله آبیاری برای کشت زعفران نیاز است. به یاد داشته باشید که زعفران ادویه ارزشمندی است و می‌تواند درآمد بالایی برای کشاورز به همراه داشته باشد. در نتیجه اگر بتوانید آب مورد نیاز زعفران را با قیمت مناسبی و به اندازه لازم تامین کنید، هزینه کردن برای آبیاری این محصول کشاورزی را زیان‌ده و یا کم سود نخواهد کرد. البته فراموش نکنید که برنامه ریزی و مطمئن شدن از شرایط تامین آب، قبل از شروع به کشت زعفران اهمیت دارد.
